Surrogaat is een in ‘monologue intérieur’ geschreven roman waarin de hoofdpersoon Dorothy Dene, een beeldschone actrice en schildersmodel in het laat Victoriaanse Londen, aan het woord komt over haar leven. Dorothy, die eigenlijk Ada Alice Pullan heette, was een meisje van eenvoudige komaf dat weinig kans zou maken op een bestaan in welstand ware het niet dat ze beeldschoon was.
Dorothy leefde en werkte hoofdzakelijk in Kensington in Londen en werd het favoriete model en de muze van de grote schilder Frederic Leighton, president van de prestigieuze Royal Academy of Arts. Maar Dorothy was veel meer dan dat. De schrijfster begaf zich op een zoektocht naar haar leven, betoverd als ze werd door het mysterie van deze jonge vrouw. Ze is langs de belangrijke plaatsen uit Dorothy’s leven gegaan, bezocht de huizen waar ze woonde, de theaters en studio’s, werd part time Victoriaanse en smolt in zekere zin steeds meer samen met de Dorothy uit het verhaal.
Maar wat is het dat Dorothy haar te vertellen had en waarom dwong ze zichzelf tot deze bijzondere reis door de tijd? Klopt het dat Dorothy model stond voor George Bernard Shaw’s Eliza Doolittle in zijn toneelstuk Pygmalion? Was zij de echte ‘My Fair Lady’? De enige die daar antwoord op kan geven is zij zelf.
Surrogaat gaat over bijzondere levens, schilderkunst en toneel, liefde en seks, over winnen en verliezen en scheppen en vernietigen. Maar vooral over misschien wel de mooiste vrouw van Engeland die aan het einde van de negentiende eeuw leefde en over hoe het leven een mens altijd weer tot verandering noodzaakt. De zoektocht van de schrijfster naar de werkelijkheid van Dorothy’s leven is metaforisch voor de zoektocht naar wat haar zelf drijft in het leven, waarbij de overeenkomsten tussen die oude wereld van meer dan honderdtwintig jaar geleden en de tegenwoordige tijd groter blijkt te zijn dan verwacht.
De roman speelt in de fin de siècle van de negentiende eeuw, de periode tussen 1860 en het eerste decennium van de twintigste eeuw. De tijd waarin het Victoriaanse Engeland zich ontworstelde aan de beklemming van de industriële ontwikkeling en waarin vrouwen stukje bij beetje ruimte wisten te verwerven om zich te ontplooien in die door mannen beheerste wereld. Een wereld waarin armoede en rijkdom zich in parallelle, niet met elkaar verbonden, dimensies leken te bevinden en waarin het slechts een enkeling lukte om de kloof van geld en status te overbruggen. Een wereld waarin stoomschepen de rol hadden van de verkeersvliegtuigen tegenwoordig en waarin koetsen als de auto’s van nu waren. Het Victoriaanse leven van voor de grote wereldoorlogen was een leven onderworpen aan technologische ontwikkelingen, oude normen en waarden, maar ook maatschappelijke veranderingen en een langzame verschuiving van de macht van de rijken naar de opkomende burgerlijke middenklasse. Tegelijkertijd was het een tijd waarin binnen de Londense kunstwereld sommigen naar nieuwe wegen zochten terwijl anderen zich verlustigden in de droomwerelden van oude kunsten en oriëntalisme. En beide stromingen zich concentreerden op de schoonheid van de vrouw waardoor sommige vrouwen juist daardoor konden opklimmen in die nog altijd beklemmende samenleving.
Prijs: €24,95 (aanbieding, normale winkelprijs €30,59)
ISBN: 978 94 021746 9 4
NUR: 301
Bindwijze: paperback
Aantal pagina’s: 472
Uitgeverij: WoordenStorm. technische realisatie: Brave New Books
Verkrijgbaar in de boekhandel, online of rechtstreeks bij de uitgever.
Uitgever: WoordenStorm i.s.m. Brave New Books
(Muziek: Légende voor viool en orkest – Frederick Delius, 1895)