“I regard the theatre as the greatest of all art forms, the most immediate way in which a human being can share with another the sense of what it is to be a human being.”
Oscar Wilde
Wie kent niet het verhaal van Eliza Doolittle en professor Higgins? Het verhaal van het bloemenmeisje dat geschreven werd door George Bernard Shaw in zijn toneelstuk Pygmalion en dat later verfilmd werd als My Fair Lady met Audrey Hepburn in de hoofdrol. Maar heeft Eliza echt bestaan? En professor Higgins?
Wat nu als Eliza Doolittle gebaseerd is op een Londens schildersmodel en actrice uit een arbeidersmilieu in de 1890’s? En wat nu als professor Henry Higgins eigenlijk Lord Frederic Leighton, de president van de Royal Academy of Arts is? En de assistent van die professor Higgins niet Kolonel Pickering was maar de gevierde actrice en spraakdocente Isabella Dallas-Glyn?
En vooral, wat nu als George Bernard Shaw met zekerheid een huisvriend van Frederick Leighton was èn veel, zo niet alle, stukken bezocht waar Leigtons favoriete model en protégé Dorothy Dene in speelde? Dan zou Eliza Doolittle heel goed gebaseerd kunnen zijn op Dorothy Dene, die eigenlijk Ada Alice Pullan heette. De Actrice èn het beeldschone model die de grote liefde van de rijke en voorname Frederic Leighton zou worden. Dorothy die niet alleen via Leighton drama, etiquette en taallessen kreeg maar ook al jong de verantwoordelijk voor een deel van gezin van haar ouders op zich had moeten nemen na het verdwijnen van haar vader en verscheiden van haar moeder. Dorothy, die een schoonheid was om te zien en volgens de biografe van Leighton, Mrs. Barrington, ook precies voldeed aan het type vrouw dat hij al jaren zocht voor een aantal schilderijen.
Ze zou jarenlang Leightons belangrijkste model worden. Ondanks zijn frustratie dat naar zijn mening zijn collega Watts haar beter kon portretteren. Shaw schreef zijn Pygmalion in 1912, zestien jaar na de dood van zijn goede vriend Leighton en twaalf jaar na de dood van Dorothy. Misschien is dat de reden dat de verbinding tussen zijn werk en de werkelijkheid van Dorothy zolang versluierd is gebleven. Verloren in de tijd. In ‘Surrogaat‘ zal ze herleven, die nu zo onbekende maar toen zo beroemde schoonheid waar tot in Australië en Canada in de roddelpers over geschreven werd. De vrouw die als meisje een oudere schilder leerde kennen en haar leven met hem deelde onderwijl zorgend voor haar zussen en jongste broer. Ada Alice Pullan – Dorothy Dene – model, actrice, beroemdheid en in zekere zin een tragische vrouw die geliefd werd door haar familie, haar mecenas en de mensen om haar heen. Geliefd door mannen en vrouwen. Ze ligt inmiddels 118 jaar begraven op Kensal Green Cemetary naast een hulstbosje op een heuveltje uitkijkend over de oude begraafplaats met haar publiek aan haar voeten en soms sta ik er ook.
