Tot voor kort zat er een ruimte tussen mij en de boeken van Umberto Eco die niet te overbruggen leek. Ik heb de man altijd een briljant auteur gevonden maar dan wel zo briljant dat hij me na verloop van tijd tijdens het lezen van zijn boeken ging irriteren. De Slinger van Foucault las ik voor De naam van de roos en Het eiland van de vorige dag en dus was mijn leesgedrag asynchroon met het verschijnen van zijn werk. Misschien was het een slechte keuze om die volgorde te hanteren want ondanks dat ik alledrie met genoegen gelezen heb ontstond bij mij het beeld van een schrijver die boeken maakt waarbij je een omgevallen boekenkast met wereldliteratuur en geschiedenisboeken nodig hebt om hem te duiden. Waarmee de bron van mijn irritatie onthuld wordt als het gevoel intellectueel tekort te schieten bij zoveel kennis gevat in een boek. De slinger van Foucault had op mij als uitwerking een creatie van een literair minderwaardigheidscomplex. Ik weet nog goed dat ik na dat boek maar snel een Hemingway gelezen heb om een beetje bij te komen. Eco is wat dat betreft voor mij de gelijke van Rushdie want ook bij hem overkwam me hetzelfde.
De overeenkomst tussen Rushdie en Eco is met het verschijnen van Het Nulnummer bevestigd. Waar Rushdie met De verleidster van Florence een boek schreef waardoor ik in een klap door hem in zijn kamp werd getrokken heeft Eco dat nu met Het Nulnummer gedaan. Ik hou van goed doorwrochte plots, spanning en verrassing en dat is precies wat dit boek mij bracht.
In Het Nulnummer verhaalt Eco over de onsuccesvolle scribent Coronna, iemand van mijn eigen leeftijd, die door een verder op de achtergrond blijvende opdrachtgever wordt gevraagd om een redactie te leiden van net als hem gefaalde schrijvers en journalisten. Taak van de redactie is het schrijven van ‘nulnummers’, edities van kranten die niet bestaan maar zouden kunnen bestaan. Die nulnummers bevatten de wildste verhalen en artikelen, onthullingen en roddels, waarmee politieke en financiële machthebbers zodanig onder druk kunnen worden gezet dat ze flink in de buidel willen tasten om te voorkomen dat die kranten er komen. In het Italië van 1992, vlak voordat Berlusconi aan de macht komt, iets dat heel wel mogelijk was. Natuurlijk loopt het plan mis en valt er een dode. Het verhaal neemt bizarre wendingen en raakt verknoopt met de Italiaanse machtspolitiek, corruptie en schandalen op een dusdanige wijze dat het me als lezer over de grens van fantasie de Italiaanse werkelijkheid in trekt. Onderscheid tussen verzinsels en werkelijke gebeurtenissen vervagen en de spanning in het verhaal neemt snel toe.
Het Nulnummer is een geweldige thriller, zeker voor die lezer die de Italiaanse politiek van de afgelopen decennia een beetje gevolgd heeft. Net als in zijn andere werken staat het verhaal bol met verwijzingen maar die zijn sneller te begrijpen door de plaatsing van het verhaal in de recente geschiedenis.Dit boek vergt geen omgevallen boekenkast meer maar slechts een redelijk geheugen voor en interesse in de politiek van negentiger jaren in Italië. Daarnaast is er veel humor in het boek verwerkt. Eco bespot zichzelf meesterlijk wanneer hij de hoofdpersoon het zinnetje ‘Zie je, weer een verwijzing’ laat uitspreken. Eco schrijft vermakelijk, en houdt de spanning erin tot de laatste bladzijden en onderstreept daarmee zijn kracht als schrijver van historische thrillers. Want ondanks zijn kwaliteiten op historisch, politiek en levensbeschouwelijk gebied is Umberto Eco vooral een verteller van spannende verhalen. Hij doet dat met een geweldig oog voor detail, stevig onderzoek en knappe plaatsing in de tijd. De personages zijn vanaf het eerste moment geloofwaardig en het verhaal staat vol prachtige vondsten, plotwendingen en nauwelijks verhulde kritiek op de wereld. Deze keer dichter bij onze huidige wereld dan ooit. Juist de plaatsing van het verhaal aan het begin van de negentiger jaren maakt het Eco mogelijk om het boek een voorspellend karakter te geven. Eenvoudig gebruikmakend van bijvoorbeeld de introductie van de mobiele telefonie zorgt hij ervoor dat je al snel beseft hoe waar het verhaal zou kunnen zijn, vermits je de dertig gepasseerd bent natuurlijk.
Het Nulnummer is wat mij betreft een meesterwerk, een van de beste boeken die recent verschenen zijn en een must om te lezen voor iedereen die geïnteresseerd is in de machinaties in de wereld van de politiek, de media van nu en een voorliefde heeft voor absurdistische samenzweringstheorieën.
Het Nulnummer is prachtig uitgegeven door Prometheus.
Wees de eerste om te reageren