De laatste dag van een jaar heeft enige gelijkenis met de dag voor een verjaardag. Er is altijd een gevoel van verwachting voor de volgende dag en het volgende jaar. Er is altijd de neiging om te zien naar het afgelopen jaar. Soms naar een langere tijdspanne. Op oudejaarsdagen beheerst de strijd tussen anticipatie en weemoed, tussen hoop en verdriet, acceptatie en opstand. Goede voornemens sluipen vooruit tussen de terugtrekkende troepen van niet uitgekomen verwachtingen die met hangende schouders de weg naar het verleden kiezen en de triomfen die dezelfde route volgen want ook zij zullen in die toekomst niet van belang meer zijn. De menselijke geest is te beperkt voor het vasthouden van de door hard werken geboekte resultaten en tegelijk ook zo ruim dat er bijna altijd iets is om naar uit te zien of naar toe te werken; een doel.
Het werkt bij mij niet veel anders als bij jou. Ook ik kijk vooruit èn zie om. Vooruit naar een jaar waarin ik hoop te debuteren met de Nederlandstalige, herziene en verfraaide uitgave van mijn Engelstalige debuutroman ‘Headwind, Laxmi’s Story‘ waarbij veel anders zal zijn. Herziene dialogen, een ander einde en een hoofdstuk dat in het oorspronkelijke manuscript niet was opgenomen maar in deze uitgave niet mag ontbreken. Het zal in veel opzichten een volwassener werk zijn dan de Engelstalige versie. Dat is het gevolg van het verstrijken van de tijd en de grotere afstand tot het onderwerp. Daarbij zal het als een young adult roman verschijnen. Hoe, waar en wanneer zal later dit jaar duidelijk worden.
Naast dit werk zal ook in 2015 het manuscript voor mijn volgende roman, ‘Laudanum / Verleiding‘ gereed komen. Het is nu voor ongeveer de helft geschreven en vordert snel. Wat de toekomst van dat werk zal zijn hangt natuurlijk af van de kwaliteit van mijn manuscript en de verkoop van mijn debuutroman op de Nederlandse markt en de interesse van uitgevers voor het type roman: een historische young adult roman die zich in de laat Victoriaanse tijd afspeelt maar een thematiek heeft die in deze tijd nog steeds actueel is: schoonheid en verval, de effecten van een publiek leven en de vlucht in drugs en sex.
En dan is er nog dat andere boek dat ik samen met Floortje Zwigtman maakt. Een werk van een geheel andere orde, ontstaan in samenwerking en met heel veel plezier. Ondeugend soms, grappig en uitdagend, een beetje vreemd maar erg lekker en ontzettend visueel. Een samensmelting van vertelkunst, fotografie en vormgeving geïnspireerd op de fin de siècle en ons beider beelden van die tijd, het leven en reizen en de kunst.
Omziend naar dit jaar, 2014, blijkt dat niet eenvoudig te vangen in een overzichtelijk verhaal. De mix van persoonlijke individuele en gedeelde veranderingen met de andere benadering van mijn schrijf- en fotokunst leidt als snel tot een verwarrend en vooral onoverzichtelijk geheel. Mezelf aangaand was er die overrompelende liefde die tot een verloving leidde maar die uiteindelijk meer onmogelijk dan mogelijk bleek te zijn. Zes weken later was de droom voorbij en waar ik van mezelf verwacht had dat ik zou instorten gebeurde dat niet. Er was juist een gevoel van opluchting en ineens heel veel ruimte in mijn leven. Ruimte die er eerder ook was maar die ik niet zag. De behoefte om in samenleving met iemand verbonden te zijn bleek verdampt. Mijn vrijheid is mij te lief, mijn toewijding aan mijn kunst te groot om de ander voldoende ruimte te gunnen. Niet ervoor in de plaats maar wel als een afgeleide ontstond er juist een verdieping van een vriendschap die al een tijd in aanleg was en die nu vervullend is geworden op een wijze die ik nooit had kunnen bedenken en wellicht het kostbaarste in mijn leven is geworden.
Ook in 2014 was er het afscheid van een verleden. Door verandering van wetgeving was het eindelijk zo ver dat ik veertig jaar verdriet mocht opbergen in de mentale archiefkast en mijn paspoort kon laten aanpassen zonder last van een bezwaard geweten. Eindelijk, na al die jaren, is er de erkenning gekomen van de Staat voor wie ik werkelijk ben. Waarmee onderstreept werd hoe zwaar een enkele letter kan wegen. Sinds die tijd geen onprettige vragen of twijfelende blikken bij een loket of brieven in mijn brievenbus met een foutieve en mij schendende aanhef. Het was een lang en ontmoedigend gevecht, zeker de laatste zeven jaren. Maar ik heb standgehouden en mijn weg tot aan het eind gelopen. Niet ingeven op principiële gronden is wellicht wat uit de tijd maar ik zou het achteraf gezien ook niet anders hebben gedaan.
De laatste maanden van het jaar, eigenlijk vanaf de herfst, is er een thema in mijn leven gekomen dat zich nadrukkelijker bij me laat gelden dan voordien. Ik zie de rimpels in mijn gelaat, voel de veroudering van mijn lijf en proef het verlangen naar rust en afscherming van de druk van de samenleving. Het werken in de volkstuin, het anders reizen en het in stilte leven in mijn huis dat steeds meer de sfeer ademt van een ver verleden, maakten dat ik de traagheid ben gaan omarmen. Ik zal dit jaar niet meer dan tien broden gekocht hebben, de rest heb ik zelf gebakken. Schrijven doe ik niet meer met de computer maar met een vulpen op geduldig papier en pas later neem ik de tekst over naar mijn digitale wereld. Het gevolg is groot, mijn zinnen zijn mooier geworden dit jaar; mijn woorden meer afgewogen; de dialogen gevoeliger en persoonlijker. Het maakt dat het schrijven op zich aanmerkelijk trager is gaan verlopen en dat heeft er weer toe geleid dat ik kritischer ben geworden op mijn eigen teksten. Het is niet snel goed genoeg en waar vroeger een groot deel van het geschrevene in stand bleef is dat veranderd in een klein deel. Het meerendeel van mijn woorden vinden uiteindelijk niet een plek in het manuscript waar ik ze voor schrijf. Dit jaar zal ik zeker zo’n driehonderdvijftig bladzijden verhaal opzij gelegd hebben ten gunste van misschien slechts honderd die ik wel acceptabel vind. En ik vind het prima zo.
Met heel veel blijdschap kijk ik terug op een jaar waarin mijn fotografie een enorme ontwikkeling doormaakte als gevolg van de samenwerking met Floortje Zwigtman. Voor haar prachtige en complexe roman ‘Vlam‘ mocht ik een reeks foto’s maken waarmee geëxposeerd kan worden en die gebruikt zijn en worden bij boekpresentaties, op de website voor het boek en op nog vele andere manieren. De vrijheid om naar eigen inzicht te een interpretatie te mogen maken van karakters uit haar boek, de verrijking van het delen van ideeën en het samen zoeken en vinden van geschikte locaties, hebben ervoor gezorgd dat ik een heel nieuwe weg heb kunnen inslaan. De resultaten zijn onder meer te zien op mijn fotoportfolio website. Deze ontwikkeling zal de komende jaren belangrijk blijken te zijn. Geënsceneerde fotografie is een vorm van fotografie die me mateloos boeit en die ik wonderwel blijk te beheersen, al heb ik nog veel te leren. Ook in 2015 zal er op dat vlak nieuw werk komen, opnieuw in samenwerking.
En dan waren er de websites die ik dit jaar mocht maken: www.floortjezwigtman.nl, www.vonktrilogie.nl en www.wilmageldof.nl. Ze zijn beter geworden dan mijn eerdere werk en er komt nog meer aan volgend jaar. De kunst om vormgeving, inhoud, techniek en behoeften van mijn klanten te combineren tot een fraaie plek op het internet geeft me zelf veel voldoening. Het is tegelijk ook een aanzet geweest om met WoordenStorm voor wat betreft het bouwen van websites te gaan richten op schrijvers en kunstenaars.
Een laatste verandering in 2014 was het oppakken van storytelling als invulling van de altijd aanwezige drang geregeld iets op het podium te doen. In juni was het nog poëzie op een klein evenement rond Joris Schiks, die helaas enkele maanden later overleed en waar ik nog zo graag mee had samengewerkt. Zijn liedjes en poëzie op die bijzondere juni avond ondersteund door Bosz de Kler en Joost Schreuders in mijn stamkroeg in Middelburg hebben een onvergetelijke herinnering gebracht. Nog vaak luister is naar zijn geweldige Duitstalige werk. Een groot kunstenaar die node gemist wordt. Het optreden tijdens de Nacht van de Nacht in Middelburg smaakte naar meer en een kerstverhaal vertellen is natuurlijk altijd leuk (hoewel deze keer ook wel met gemengde gevoelens).
Naast Joris Schiks is ook Poen de Wijs, de schilder, weggevallen. Iemand die mij van jongs af aan met zijn werk inspireerde en zeker van invloed is geweest op de manier waarop ik naar portretten kijk. Van belang voor mijn fotografie en ook voor de roman die ik aan het schrijven ben waarin de portretschilderkunst een centrale plaats inneemt. De grootheid van Poen is gelukkig erkend en zijn werk zal de tijd trotseren. De herinnering aan mijn ontmoeting met hem een tijd geleden koester ik.
Voor 2014 mag ik flink wat mensen dankbaar zijn. Vooral mijn kinderen en Andrea, die een vaste waarde zijn in mijn leven dat zo weinig zekerheden en zoveel onzekerheden kende en soms nog kent. Onmisbare mensen voor mij en een reden om nooit op te geven. Maar ook de mensen waarmee ik samen kunst heb mogen maken, de modellen voor de foto’s, de dierbare vrienden die zelf weten wie ik bedoel en de vele mensen die de moeite nemen om te laten weten dat ze mijn werk waarderen en wachten op nieuw werk. Mijn buurvrouw en (sinds kort) mijn redactrice/vertaalster, allebei van groot belang om mij in 2015 met goed werk naar buiten te laten treden en natuurlijk een verzameling van paradijsvogels in binnen- en buitenland waarmee ik een fijne verbinding heb via sociale media.
Na dit jaar van herstel en reparatie en het hervinden van mezelf op een plaats die ik eindelijk mijn thuis mag noemen hoop ik dat het gaat lukken om volgend jaar mijn werk waar ik al zoveel jaar in geïnvesteerd heb de wereld in te krijgen op de manier zoals ik dat zo heel graag wil. Voor de wereld wens ik vrede want als dat er is volgen de andere goede zaken vanzelf. Voor alle mensen die ik ken of die mij kennen hoop ik dat het komende jaar rust, gezondheid en liefde brengt.
Gelukkig Nieuwjaar!
Anna A. Ros
Wees de eerste om te reageren