De ‘T’ zit weer in de maand.

Ik zal me vooraf even excuseren voor wat volgt. Ik heb al twee dagen vergeten mijn ‘moontjes’ te smeren en dan word ik zo. Koppijn, ietwat chagrijnig en weliswaar niet bloederig maar wel degelijk ongesteld. O ja, het is ook volle maan.

~

Vanmorgen keek ik een uitzending terug van ‘Hollandse zaken’ van omroep Max. Ja sorry, ik kan er niks aan doen maar heel soms rolt daar iets voorbij waar ik naar kijk. Ook daarvoor mijn excuus en ik weet dat dit het restant van mijn reputatie geen goed doet. Ter verschoning: ik ben boven de vijftig en dus tot mijn leedwezen officieel verklaard tot doelgroep c.q. doelwit van Max.

En ik keek vooral ook omdat de ‘T’ weer in de maand zit. De T van trans, transgender, transseksueel en zo. Ieder jaar zijn er een paar van zulke maanden. Meestal zijn dat de zomermaanden waarin iedereen die het geld er voor heeft op vakantie is en enkele wintermaanden wanneer dat wederom het geval is. De ‘T’ is immers een onderwerp dat goed geschikt is voor zendtijdvulling bij de publieke omroep in komkommertijden en ook dit jaar is dat het geval. Na KRO, NCRV, BNN en nog wat anderen was de beurt dit jaar aan omroep Max om het onderwerp aan te snijden. ‘Ter begripsverhoging’ ongetwijfelt en hoe doe je dat als rechtgeaarde spruitjesetersomroep? Precies, je maakt een discussie programma volgens een beproefd format.

Ziedaar de setting: enkele mensen uit de betreffende groep, een ‘deskundige’ tegenstrever voor het broodnodige tegengestelde geluid, enkele redelijk passabele mensen (passabel voor wat de burgerlijke kijkers betreft) en enkele wat meer extreme mensen. Op stoeltjes, op een rij met publiek erbij en een presentator die staat of rondloopt en zodoende de gehele tijd op ze neerkijkt alsof hij een aanklager van de Spaanse Inquisitie is. Veel close up shots ook want misschien komt er emotie. De redactie heeft zich ingelezen en wat voorgesproken met de mensen in het forum (het is zomer dus die redactie zal volgestopt zijn met stagaires denk ik dan) en de uitzending duurt ongeveer een half uur. Natuurlijk met een filmpje van ‘zo iemand’ en over wat ‘de man/vrouw/anders in de straat daar dan van vindt’, uiteraard opgenomen in hartje Amsterdam want buiten de bubbel in Amsterdam bestaan er immers geen Hollandse zaken. Lekker goedkoop en gemakkelijk en in op zijn hoogst een dagje of twee te maken.

Bekend recept denkt u? Inderdaad, dat is het.

Natuurlijk moet er iets de uitzending onderscheiden van die tientallen eerdere uitzendingen over vergelijkbare thematiek en dat is gevonden; het ging deze keer over transgenders die zichzelf genderneutraal opstellen. Oeh, dat is dus verwarrend en als dat niet verwarrend is dan maak je het als presentator verwarrend door vooral vaak te herhalen dat het verwarrend is. In de ijdele hoop dat eenieder die niet verward is (en dat is zo ongeveer iedereen) alsnog in opperste verwarring geraakt.

Naar het forum kijkend – ik ken er natuurlijk enkele van die me lief zijn – loopt dat inderdaad uiteen van de gendergewijs mooiste en meest verwarrende mens die ik ken, via enkele ‘jonkies in genderland’ (de adolescenten), een wat we noemen ‘verse trans’ (transitie nog gaande of recent gestart), een representant van het bestuurlijk establishment in transenland, enkele (inmiddels) begripvolle partners,  tot de – uiteraard – vrouwelijke psychologe (correctie: psychiater en dus ‘pil’) die een columnpje in een pseudo-modern-online-blad volgekrast heeft met haar ongenoegen over die vermaledijde gendervrijheid die sommige mensen wensen en zij onwenselijk vindt omdat het haar unieke positie als ‘echte vrouw’ aantast, in diskrediet brengt, verontreinigd of zo. Prima materiaal voor een rampzalig slechte en alles behalve vernieuwende uitzending.

Het was, niet geheel onverwacht, dus een flutuitzending bomvol tenenkrommende uitspraken van de presentator en een dogmatisch-ouderwetse en vooral zeer beperkt kundige ‘deskundige’ psychologe (herstel: spuugiater) van onbediscussieerde kunne. Triestheid ten top. De vragen die de presentator stelde gingen nauwelijks over het onderwerp want zodra er verdieping aan de orde dreigde te komen over waarom mensen genderneutraal wensen te zijn, borrelde zijn eigen onbegrip en onkunde over het onderwerp op als ware het een IJslandse geiser zodat hij fluks vluchtte in algemeenheden, uitgesproken eigen verwarring waarvoor bevestiging gezicht werd bij anderen en vragen die niet over het onderwerp gingen. De discussie over de wc deur was zo ongeveer het verst strekkende onderdeel.

Die uitspraken van Cees Grimbergen (het bier is lekkerder dan de man) waren voor een weldenkend transmens schokkend. Laat ik het zo zeggen; wanneer hij zijn bewoordingen zou gebruiken tegenover mij in een kroeg dan zou hij een knietje krijgen of op zijn minst een stevige Grimbergen Tripel over het hoofd uitgegoten. ‘Ombouwen’, hij werd gecorrigeerd maar vond het zelf een normale aanduiding voor mensen die geopereerd zijn. ‘Heb je je zaakje nog’; vraag aan een transvrouw in het eerste jaar van haar transitie. En ga zo maar door. Verwondering over dat iemand een eigen roepnaam samengesteld heeft waar goedbeschouwd niet zoveel mis mee is en waar overigens een zeer lange menselijke en culturele traditie van zelfduiding en zelfbenoeming aan voorafgegaan is (Vreer schijnt een vreemde naam te zijn, alsof Ephimenco dan gewoon is.) De man heeft er niets van begrepen en zal dat ook niet gaan doen. Hij presenteert immers beter in de cutting room gemonteerde journalistieke onderwerpen in actualiteitenrubrieken. Talking head, no brains.

Het zou allemaal nog niet zo erg zijn als er niet ook een dom wicht van een psychologe (pardon: spuugikhaathaar) zonder enige basiskennis op gendergebied bij zou zitten als ‘deskundige’ tegenstreefster. Waar in hemelsnaam heeft die vrouw haar opleiding spiegeloogie gedaan? Bij het LOI? Alsof er geen enkele literatuur op het gebied van de gendertheorie door het hoofdje gegaan is krijgt mevrouw alle ruimte om vooral dommigheden te verkondigen en ten toon te spreiden dat ze het verschil tussen gender en seksualiteit niet kent? Seriously? Afgestudeerd in dat vak en dat onderscheid niet kennen? Waar ligt die steen waar dit soort types onder leven? O, LUMC in Leiden? Dan heeft ze mijn collega van een aantal jaren geleden aldaar duidelijk gemist. Nee, het dametje speelde haar onkunde omdat ze een punt wou maken. Daar zat dus een afgestudeerd psychologe die een spelletje speelt. Ik mag hopen dat er geen cliënten aan haar domheid worden blootgesteld want er hebben mensen voor minder suïcide gepleegd. Een pratende smet op haar beroepsgroep.

Ben ik dan echt geïrriteerd door deze uitzending van omroep Max?

Nee, ik ben dat niet. Ik ben wel geïrriteerd dat voor de zoveelste keer transmensen (en genderneutralen) zich hebben laten strikken / verleiden / manipuleren / ronselen voor een oppervlakkig programma dat niets toevoegt, niet helpt om tot enige begripsverhoging te komen en dat vooral een platform is voor het onderstrepen van de domheid van redactie, presentator en ‘deskundigen’ als het om de begrippen gender en seksualiteit gaat. Van enkele forumleden had ik echt verwacht dat ze zich niet zouden laten lenen voor een dergelijke slechte vertoning. Jammer en inderdaad verdomd irritant omdat dit ieder jaar opnieuw gebeurt. En sorry dat ik het zeg maar het is echt al jaren geen goed idee om mensen die recent een transitie ondergaan hebben of zelfs nog doormaken, in programma’s te laten spreken over de tolerantie en acceptatie in de samenleving. Voor enig relevant oordeel daarover moet je toch echt een flinke tijd de wereld ervaren hebben in je nieuwe hoedanigheid. Roze wolken drijven nl. over en het onbegrip in de samenleving buiten Amsterdam wordt je pas op de langere termijn echt duidelijk. Uitspraken van kakelend verse transjes worden in dit verband toch echt al snel als voor representaties en waar aangenomen.

Volgende winter is er vast weer een T in een maand te vinden. Met opnieuw een knullig praatprogramma over transgenders of een herhaling van een eerder wanproduct over dit onderwerp. Want echt iets veranderen via dit soort programma’s zal er niet. Toch maar wel die sneue publieke omroep opheffen dan?

~

© 2015 Alice Verheij (deze keer even niet onder pseudoniem en met inmiddels weer ingetrokken nageltjes).