Muziek en dood, ze horen bij elkaar zo lijkt het wel. Ik hou van muziek, niet van alle overigens. Zo vind ik de muziek van Bowie soms goed en die van Prince zelden, die van Elvis kan ik niet zoveel mee en die van Elgar des te meer. Of die van Merchant, Genesis en nog heel veel anderen. Maar muziek is geen religie voor me, voor anderen blijkbaar wel.
Zo geseculariseerd als onze voormalig Christelijke wereld tegenwoordig lijkt te zijn, zoveel welhaast religieuze uitingen zijn er nu juist te zien. Het meest intens wordt dat wanneer er een Bekend Iemand vertrokken is naar gene zijde, de pijp uit gegaan, de eeuwige jachtvelden is gaan bezoeken. Vooral wanneer zo’n Bekend Iemand een popster was. En de laatste tijd gebeurt dat bij bosjes. Voor veel mensen – mijzelf niet uitgezonderd – is het wegvallen van popsterren altijd een beetje het verliezen van de eigen jeugd. De rouw rond zo’n ster zoals geuit door al die mensen die de beste persoon alleen via zijn of haar muziek kennen is in die zin vooral ook een rouw om het verlies van de eigen jeugd / onschuld. In vroeger tijden hadden we daar de kerk voor, dat was de plaats waar met gepaste devotie de eigen schuld, het eigen verlies en de eigen rampspoed in handen gelegd kon worden van de heiligenbeelden die op ons neer staarden met verstarde blik, gebeiteld uit marmer of gips of hout.
afbeeldingen © Dirty Lola 2016
Die tijd is voorbij. Nu hebben we facebook en daar gebeurt precies hetzelfde. De snelheid waarmee gevallen muziekhelden tot heldenstatus of zelfs heiligenstatus komen is verbijsterend. Binnen een dag na weer een actie van The Grimm Reaper verschijnen de verhalen over de onbaatzuchtige inborst van de gevallen held. Vrijwel onmiddellijk gevolgd door de visuele uitingen, de heiligenbeelden, de votieven.
Ik voel me er steevast ongemakkelijk bij, want wat is het toch dat de mens bij de dood van een bekende ster zo publiekelijk rouwen – tot op het hysterische toe? Terwijl iedereen te maken krijgt of al heeft gekregen met het wegvallen van mensen in de eigen kring. Iets dat doorgaans in stilte wordt doorgemaakt en zeker niet in een alarmerend publieke psychose. Natuurlijk is het triest als iemand dood gaat, dat geldt onverkort natuurlijk ook voor die rocksterren, maar is het eigenlijk niet erg raar dat het allemaal zo persoonlijk wordt gemaakt en vooral dat de betreffende overledene zo expliciet en zo algemeen allerlei goede daden worden toegekend als dat tegenwoordig gebeurt? Zijn de dode sterren niet gewoon onze nieuwe heiligen en de facebookberichtjes niet de moderne bidprentjes en votiefjes?
Bowie was een artiest, een kunstenaar van groot belang, maar heilig? Dat gaat er bij mij niet in. Prince was – in zijn soort – een grote artiest. Maar was Prince zo heilig als men ons nu doet geloven? Zijn de goede daden van de Jehova’s getuige Prince zo groot dat de in onze samenleving toch vrij algemene weerzin tegen de Jehovavoet tussen de deur ineens verdampt is en vervangen door kritiekloze aanbidding? Van de doden niets dan goed hoor, maar ik rouw intenser om diegenen die uit mijn eigen kring wegvielen en eerlijk gezegd denk ik dat dat voor de meeste mensen zo zal zijn. Mijn moeder was voor mij eerder een heilige dan Prince of wie dan ook ooit zou kunnen worden, mijn vader was voor mij een grotere ster dan Bowie. Hun verscheiden zit mij op het netvlies gebrand, zo anoniem als zij voor het oog van de wereld waren. En daar is geen heiligenstatus voor nodig.
Anna A Ros
Wees de eerste om te reageren